forukọsilẹ

Aabo ati imudara ifowosowopo ijinle sayensi agbaye fun igbese oju-ọjọ

Agbegbe ijinle sayensi agbaye rọ atilẹyin atilẹyin fun iwadii imọ-jinlẹ ati ifowosowopo lati dahun si iyipada oju-ọjọ, ọkan ninu eka julọ ati awọn rogbodiyan kariaye ti akoko wa.

Gbólóhùn nipasẹ International Science Council (ISC) ati Awọn ara ti o somọ* Awọn ipe akiyesi si ala-ilẹ ti o nija lọwọlọwọ fun iwadii ti o ni ibatan iyipada oju-ọjọ, ti samisi nipasẹ awọn gige igbeowosile ati iwulo iyara lati daabobo awọn abajade imọ-jinlẹ, ṣe atilẹyin iduroṣinṣin ti imọ-jinlẹ ati kọ igbẹkẹle si imọ-jinlẹ ati awọn ile-iṣẹ imọ-jinlẹ nipasẹ awọn isunmọ ati awọn ọna ifowosowopo.

ISC ati awọn ẹgbẹ ti o somọ ṣe adehun lati ṣiṣẹ pẹlu ọpọlọpọ awọn alabaṣepọ pẹlu awọn agbateru, awọn ijọba, awọn ile-iṣẹ alapọpọ, agbegbe imọ-jinlẹ ti o gbooro, ati gbogbo eniyan lati daabobo ati ilọsiwaju ifowosowopo imọ-jinlẹ kariaye fun ibojuwo oju-ọjọ ati iṣe.

gbólóhùn

Iyipada oju-ọjọ Anthropogenic jẹ ọkan ninu eka julọ ati awọn rogbodiyan titẹ ti nkọju si ẹda eniyan. O jẹ ijuwe nipasẹ awọn ipa ti o ni asopọ, awọn ailagbara ti ko dọgba, ati iwulo fun iṣe iṣọkan ni ipele agbaye, ti o ni ibamu nipasẹ awọn ipinnu-ọrọ-ọrọ lati ṣe akọọlẹ fun agbegbe, itan-akọọlẹ, awujọ-aje ati oniruuru aṣa.1. Ifowosowopo ijinle sayensi agbaye jẹ pataki fun idahun si iru awọn italaya apapọ. O dẹrọ iṣakojọpọ ti owo ati awọn orisun eniyan, mu pinpin data pọ si, ati imudara ilọsiwaju imọ-jinlẹ nipasẹ iṣakojọpọ data ati awọn iwoye lati awọn aaye oriṣiriṣi. Igbimọ Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), fun apẹẹrẹ, ti jẹ oluṣeto pataki ti iwadii iyipada oju-ọjọ, eto imulo ati awọn idunadura kariaye. Ifowosowopo ṣe okunkun isokan ijinle sayensi ati ṣẹda awọn ipo lati jẹki gbigbe imọ-ẹrọ, ifowosowopo iṣelu ati diplomacy imọ-jinlẹ. Agbegbe ijinle sayensi agbaye n rọ atilẹyin tẹsiwaju fun iwadii imọ-jinlẹ ati ifowosowopo lati koju awọn italaya igba pipẹ ti o ni ipa pataki ni ilera wa.   

Gbẹkẹle, imọ-jinlẹ oju-ọjọ imudojuiwọn ni a nilo lati ṣe atilẹyin aṣamubadọgba ati awọn ilana idinku, mu idagbasoke imọ-ẹrọ ṣiṣẹ, sọfun igbero igba pipẹ, ati jiṣẹ awọn anfani gbooro fun idagbasoke alagbero. Lilọkuro awọn agbara ati awọn ọna fun gbigba data idaduro ati pinpin ṣe ihalẹ agbara wa lati dahun si awọn ipa oju-ọjọ loni ati ni ọjọ iwaju. Fun apẹẹrẹ, awọn akiyesi oju-ọjọ idinku ni pataki dinku agbara wa lati ṣe asọtẹlẹ awọn iṣẹlẹ oju-ọjọ ti o buruju ati pese ikilọ kutukutu. Laisi imoye ti o pin ati ikilọ ni kutukutu, ifihan ti o pọ si ati ailagbara si iru awọn iṣẹlẹ yoo ṣe alekun iye owo ti imularada ati atunkọ. 

Ipenija lọwọlọwọ ati ala-ilẹ ti o nipọn ti yorisi awọn idiwọ pataki fun iwadii ti o jọmọ oju-ọjọ ati ifowosowopo, bakanna fun titumọ imọ imọ-jinlẹ sinu ilọkuro-ọrọ pato ati awọn iṣe adaṣe. A n ni iriri idinku nla ni igbeowosile fun imọ-jinlẹ ati awọn eto ifowosowopo idagbasoke ni ọpọlọpọ awọn agbegbe ti agbaye2. Awọn aito awọn orisun nla ti o waye lati awọn gige wọnyi, jẹ awọn eewu ayeraye fun awọn nẹtiwọọki pipẹ ati awọn ile-iṣẹ ti o ti ṣe iranṣẹ fun agbegbe agbaye bi awọn iru ẹrọ fun idagbasoke imọ-iṣọkan ati pe a mọ fun ipa rere wọn ni awọn ipele ti orilẹ-ede ati agbegbe.  

Ipo yii n funni ni aye lati tun ronu bii imọ-jinlẹ ti o ni ibatan iyipada oju-ọjọ ṣe jẹ orisun, ṣe ati ṣepọ sinu eto imulo. Ojuse fun imuduro igbeowo iwadi oju-ọjọ gbọdọ jẹ pinpin ni dọgbadọgba diẹ sii bi awọn idoko-owo wọnyi ṣe n pese awọn anfani fun awọn agbegbe ni agbaye.  

iwulo tun wa lati daabobo awọn abajade imọ-jinlẹ, pẹlu data (bii data itan fun ibojuwo), ati rii daju pe wọn ti dagbasoke ati pinpin diẹ sii ati pe o wa ni iraye, sihin ati ominira.  

Bakanna ni iyara ni iwulo lati ṣe atilẹyin iduroṣinṣin ti imọ-jinlẹ ati idagbasoke igbẹkẹle gbogbo eniyan ni imọ-jinlẹ ati awọn ile-iṣẹ iwadii. Ni ipo agbaye ti o wa lọwọlọwọ, nibiti alaye ti ko tọ, iyatọ ati itumọ data ti di awọn ifiyesi pataki, o ṣe pataki ju igbagbogbo lọ fun awọn agbegbe imọ-jinlẹ lati ṣe afihan ibaramu ti iwadii ati igbega ṣiṣi alaye nipa ihuwasi ati ibaraẹnisọrọ ti iwadii3. Awọn ẹya ti o lagbara ati awọn orisun ti o daabobo akoyawo ati ṣe ipilẹṣẹ igbẹkẹle awujọ jẹ pataki fun eyi.  

Imọ-jinlẹ le ṣe alabapin si awujọ ti o nilari, eto-ọrọ, ati awọn abajade ayika4. Lakoko ti o mọ otitọ ti ọrọ-aje ati alabọde-kukuru ati awọn metiriki iṣelu, awọn igbiyanju imọ-jinlẹ gbọdọ jẹ ki o ṣiṣẹ lati ṣe iranṣẹ awọn anfani awujọ igba pipẹ ati ṣiṣẹ si ipinnu awọn italaya agbaye pataki. Koju ipenija oju-ọjọ naa tun nilo ifaramo lati rii daju pe imọ-jinlẹ wa ni ṣiṣi diẹ sii, ifisi, ati ṣiṣe, ati pe ifowosowopo agbaye ti o lagbara ati ifowosowopo pẹlu awujọ ti ni fikun. 

Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye (ISC) pẹlu awọn ẹgbẹ ti o somọ rọ awọn agbateru, awọn ijọba, awọn ile-iṣẹ alapọpọ, agbegbe imọ-jinlẹ, ati gbogbo eniyan lati ṣe ipinnu ni ipinnu lati daabobo ati ilọsiwaju ifowosowopo imọ-jinlẹ kariaye fun ibojuwo oju-ọjọ ati iṣe. A mọ igbẹkẹle ati awọn orisun ti awọn ijọba ati awọn ẹgbẹ igbeowo ti ṣe idoko-owo titi di igba ti idagbasoke imọ.  

Pẹlu ori ti ojuse pinpin ati ni oju ti iyipada awọn ipo agbaye, agbọye pe ijiroro ati iwadii to ṣe pataki jẹ pataki lati ṣaṣeyọri ipa, a ṣe si awọn iṣe wọnyi: 

  • Ile agbara laarin awọn awujo ijinle sayensi lati ṣe alabapin ninu awọn ilana isọdọkan, awọn ilana ti o ṣẹda pẹlu awọn oluṣe eto imulo, awọn agbateru, ati gbogbo eniyan; kikọ awọn ibaraẹnisọrọ to dara julọ laarin awọn imọ-jinlẹ adayeba ati awujọ ati awọn eniyan; ṣiṣẹ lati ṣe agbekalẹ fifiranṣẹ ti o han gbangba ati wiwọle lori ẹri ti o ni ibatan si iyipada ayika agbaye ati awọn ipa rẹ; ni idaniloju pe awọn ibi ipamọ data ti o ni igbẹkẹle wa lati ṣajọ, tọju ati pin data didara-giga; ati atilẹyin atunṣe ti igbelewọn iwadi ati awọn eto atẹjade lati ṣe idanimọ daradara ati ki o ṣe iwuri iṣẹ ti o ni ibatan lawujọ ati ti imọ-jinlẹ. 
  • Nṣiṣẹ pẹlu kan ibiti o ti awọn olufẹ, pẹlu gbogbo eniyan, ikọkọ ati awọn olufunni oninuure ti imọ-jinlẹ ati idagbasoke lati rii daju igba pipẹ, sihin, ati igbeowosile alagbero fun imọ-jinlẹ oju-ọjọ ni iṣẹ ti o dara ti gbogbo eniyan, lakoko ti o tẹnumọ iwulo fun awọn ẹya ati igbeowosile ti o ṣe atilẹyin akoyawo, adehun igbeyawo ti o dara julọ ati ibaraẹnisọrọ oye, laisi eyiti imọ-jinlẹ oju-ọjọ wa jẹ ipalara si alaye aiṣedeede mejeeji ati aiṣe.  
  • Ni atilẹyin imulo-onisegun ni sisopọ iwadi si eto imulo ti gbogbo eniyan ni agbegbe, agbegbe ati ipele ti orilẹ-ede ati igbelaruge ifowosowopo agbaye lati dahun si iyipada oju-ọjọ.   
  • Ṣiṣẹ pẹlu multilateral eto lati daabobo ati imudara ipa ti imọ-jinlẹ, imọ-ẹrọ, ati ĭdàsĭlẹ bi awọn olutọpa ti idagbasoke alagbero, jẹ ki pinpin deede ti imọ-jinlẹ ati rọ idoko-owo ni diplomacy ti imọ-jinlẹ lati mu ifowosowopo imọ-jinlẹ fun rere agbaye ati lati ṣe alabapin si alafia, aabo, ati alafia. 
  • Ibaṣepọ pẹlu awọn gbooro àkọsílẹ lati ṣe atilẹyin apapọ idoko-owo ni imọ-jinlẹ ati ifowosowopo imọ-jinlẹ, ati mu ki o han gbangba, iraye si, ti o yẹ, igbẹkẹle ati alaye-ọrọ-ọrọ lori iyipada oju-ọjọ ati awọn italaya iduroṣinṣin to ni ibatan. 

Idabobo ati imudara ifowosowopo ijinle sayensi agbaye kii ṣe iyan; o jẹ ohun amojuto ni dandan. Ifowosowopo n lọ ni ọwọ-ọwọ pẹlu idagbasoke ati pinpin imọ imọ-jinlẹ ni ọna ti o ṣii, ifisi ati ṣiṣe. Diẹ sii ju igbagbogbo lọ, a nilo Oniruuru ati imọ-jinlẹ oju-ọjọ ifowosowopo lati dahun si aawọ oju-ọjọ ni ọna ti o peye ati ipilẹ ni ẹri, jiṣẹ awọn anfani fun awọn agbegbe, awọn orilẹ-ede ati aye ati fun alafia gbogbo eniyan.  


awọn Awọn ara ti o somọ jẹ awọn ipilẹṣẹ imọ-jinlẹ apapọ ati awọn eto ni a ṣe atilẹyin nipasẹ ISC ati awọn ajọ agbaye miiran ati ti ijọba kariaye. Awọn atẹle ti fọwọsi alaye yii:


olubasọrọ

Megha Sud

Megha Sud

Oga Science Officer

Igbimọ Imọ Kariaye

Megha Sud

Duro titi di oni pẹlu awọn iwe iroyin wa

aworan: Ọjọgbọn Ed Hawkins (Ile-ẹkọ giga ti Kika), CC BY 4.0