forukọsilẹ

Ominira ati ojuse ni Imọ 

ipo: Ni ilọsiwaju
Yi lọ si isalẹ

Ifaramo lati daabobo ati igbega iṣe ọfẹ ati iduro ti imọ-jinlẹ wa ninu Awọn ofin ISC ati gige kọja gbogbo iṣẹ Igbimọ naa.

The International Science Council ká Igbimọ fun Ominira ati Ojuse ni Imọ (CFRS) ṣiṣẹ ni ikorita ti imọ-jinlẹ ati awọn ẹtọ eniyan lati daabobo ati ṣe atilẹyin Awọn Ilana ti Ominira ati Ojuse ni Imọ.

Iṣe iṣeduro ti imọ-jinlẹ ati ojuse ti awọn onimọ-jinlẹ lati ṣe alabapin imọ wọn ni aaye gbangba lọ ni ọwọ. Awọn mejeeji ṣe pataki si iran ISC ti imọ-jinlẹ gẹgẹbi ire gbogbo agbaye.

Awọn ilana Igbimọ ti ominira ati ojuse ninu imọ-jinlẹ wa ni Abala 8 ti Igbimọ Awọn ofin ati Awọn ilana Ilana (ti a gba ni Oṣu Kẹta Ọjọ 8, Ọdun 2024).

Awọn Ilana ISC ti Awọn Ominira ati Ojuse ni Imọ-jinlẹ

Awọn ilana ti ominira ati ojuse ninu imọ-jinlẹ ṣeto awọn ominira ti awọn onimọ-jinlẹ yẹ ki o gbadun, ati awọn ojuse ti wọn ru.

i. Ominira lati wọle si ẹkọ imọ-jinlẹ, ikẹkọ ati idamọran

Abala 26 ti Ìkéde Àgbáyé Lórí Ẹ̀tọ́ Ọmọnìyàn sọ pé “gbogbo ènìyàn ló ní ẹ̀tọ́ sí ẹ̀kọ́.” ISC jẹrisi pe ẹtọ yii kan si ẹkọ imọ-jinlẹ, ikẹkọ ati idamọran.

ii. Ominira lati kopa ninu iṣelọpọ imọ

  • Ominira yii gbọdọ ni atilẹyin nipasẹ iraye deede si imọ ti o wa, alaye, data ati awọn orisun pataki miiran.
  • Idaraya ti o munadoko ti ominira yii ṣe agbero ominira gbigbe, ajọṣepọ, ibaraẹnisọrọ, ati ikosile.
  • Nipa ominira gbigbe, ISC jẹri pe awọn ti o wa ni ofin laarin orilẹ-ede kan yẹ ki o ni ominira lati gbe laarin orilẹ-ede naa ati ominira lati lọ kuro ni orilẹ-ede naa. Ni ikọja eyi, ni pataki ni ibatan si ibi-afẹde ti iṣelọpọ imọ, gbogbo awọn igbiyanju ironu yẹ ki o ṣe lati dinku awọn idena si ominira gbigbe laarin awọn orilẹ-ede.

iii. Ominira lati ṣe igbega ati ibaraẹnisọrọ imọ-jinlẹ fun rere ti ẹda eniyan, awọn fọọmu igbesi aye miiran, awọn ilolupo eda abemi, aye, ati kọja

  • Ominira yii jẹ itumọ lati yika ifaramo si ire gbogbo eniyan, eyiti o yatọ si anfani ti gbogbo eniyan. Idaraya ti gbogbo eniyan ni eyiti o ṣe igbega alafia gbogbo eniyan - eniyan, ẹranko ti kii ṣe eniyan, ati agbegbe.
  • Idaraya oniduro ti ominira yii ni ero lati ṣe agbega mejeeji idajọ ododo awujọ ati idajọ kariaye.

iv. Ojuse lati ṣe agbega imọ-jinlẹ ni awọn ọna ti o jẹ deede ati pẹlu oniruuru eniyan

  • O ṣe pataki lati yago fun, ati lati ṣe idiwọ, iyasoto ninu imọ-jinlẹ ti o da lori awọn iwoye ti ẹya, idanimọ ẹya, orilẹ-ede, ọmọ ilu, ibalopọ, idanimọ akọ, iṣalaye ibalopo, ailera, ọjọ-ori, awọn igbagbọ ẹsin, tabi awọn ẹgbẹ ẹgbẹ awujọ miiran.
  • Bakanna o ṣe pataki lati ṣe agbega laruge iṣotitọ, inifura, ati pinpin anfani ni imọ-jinlẹ.

v. Ojuse lati rii daju pe awọn apẹrẹ iwadi ṣe ibamu pẹlu awọn iṣedede ti ijẹrisi imọ-jinlẹ ati ni itẹlọrun iwuwasi ihuwasi ti iṣeto

  • Imọ gbọdọ jẹ lile ni awọn ofin ti didara ẹri ti ipilẹṣẹ, jẹ ominira lati awọn ija ti iwulo, ati ni ominira lati ifọwọyi tabi iro data tabi awọn awari.
  • Ikede Agbaye lori Bioethics ati Eto Eda Eniyan koju awọn ifiyesi nipa ibatan laarin awọn iṣe-iṣe, imọ-jinlẹ ati ominira. Eyi jẹ itọkasi ti o tọ fun awọn ilana iṣe ti iṣeto.

vi. Ojuṣe lati pin alaye imọ-jinlẹ deede ti ipilẹṣẹ nipasẹ imọ-jinlẹ, akiyesi, idanwo, ati awọn isunmọ itupalẹ

Igbẹkẹle ni imọ-jinlẹ da lori itankale lọwọ ti alaye ijinle sayensi ati awọn awari iwadii (mejeeji awọn abajade rere ati odi) si awọn ẹlẹgbẹ, awọn oluṣe eto imulo ati awujọ ara ilu.

vii. Ojuse lati ṣe alabapin si imunadoko ati iṣakoso iṣe ti imọ-jinlẹ

Gẹgẹbi o ṣe yẹ, awọn onimo ijinlẹ sayensi (pẹlu awọn oṣiṣẹ iwadii ati awọn olukọni), awọn ijọba orilẹ-ede, awọn ile-iṣẹ iwadii, awọn ara igbeowo, awọn ilana ati awọn ara abojuto, awọn igbimọ atunyẹwo, awọn olutẹjade ati awọn olootu, awọn ile-iṣẹ eto boṣewa, ati awọn olukọni ni a nireti lati:

  • Ṣe alabapin si awọn irinṣẹ iṣakoso ti o munadoko, awọn ile-iṣẹ, ati awọn ilana.
  • Ṣẹda agbegbe ti o fun laaye laaye ati ihuwasi ti imọ-jinlẹ.
  • Agbekale itẹ lakọkọ fun igbekele iroyin ati iwadi ti o ti ṣee arufin, unethical, tabi ailewu Imọ.

Ẹgbẹ akanṣe

Fun eyikeyi awọn ibeere, kan si itọsọna iṣẹ akanṣe Vivi Stavrou.

Ijọba Ilu Niu silandii ti ṣe atilẹyin CFRS ni itara lati ọdun 2016. Atilẹyin yii jẹ isọdọtun lọpọlọpọ ni ọdun 2019, pẹlu Ile-iṣẹ ti Iṣowo, Innovation ati Iṣẹ, ti n ṣe atilẹyin CFRS nipasẹ Oludamoran pataki CFRS Gustav Kessel, ti o da ni Royal Society Te Apārangi, ati nipasẹ Dr Roger Ridley , Oludari Imọran Amoye ati Iwaṣe, Royal Society Te Apārangi. 

Vivi Stavrou

Vivi Stavrou

Oṣiṣẹ Imọ-ẹkọ giga, Akowe Alase ti CFRS

Igbimọ Imọ Kariaye

Vivi Stavrou
Gustav Kessel Gustav Kessel

Gustav Kessel

Oludamoran pataki

Igbimọ Imọ Kariaye

Gustav Kessel

Awọn irohin tuntun wo gbogbo

gbólóhùn
28 October 2025 - 10 min ka

Ipo ISC lori akoyawo igbeowo iwadi

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa ipo ISC lori akoyawo igbeowo iwadi
bulọọgi
01 October 2025 - 11 min ka

Awọn ile-ẹkọ giga, ominira ọrọ, ati ominira ati ojuse ni imọ-jinlẹ

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Awọn ile-ẹkọ giga, ominira ọrọ, ati ominira ati ojuse ninu imọ-jinlẹ
gbólóhùn
12 September 2025 - 3 min ka

Imuduro iduroṣinṣin ijinle sayensi ni igbaduro Georgiou

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Imuduro iduroṣinṣin imọ-jinlẹ ni atunyẹwo Georgiou

Ìṣe ati ti o ti kọja iṣẹlẹ wo gbogbo

Obinrin onimọ ijinle sayensi ni ipade kan iṣẹlẹ
11 June 2025

Ẹtọ lati kopa ninu ati ni anfani lati imọ-jinlẹ

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa ẹtọ lati kopa ninu ati ni anfani lati imọ-jinlẹ
Fọto ti awọn agbeko olupin nẹtiwọki ni alabagbepo kan iṣẹlẹ
21 May 2025

Ibaṣepọ InterAcademy (IAP) - Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye (ISC) webinar: aabo data imọ-jinlẹ ni awọn akoko aawọ

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Ibaṣepọ InterAcademy (IAP) - Igbimọ Imọ-jinlẹ Kariaye (ISC) webinar: Idabobo data imọ-jinlẹ ni awọn akoko aawọ
iṣẹlẹ
8 May 2024

Imọ ni Awọn akoko ti Awọn rogbodiyan, ijiroro Roundtable, Apejọ STI

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Imọ ni Awọn akoko ti Awọn rogbodiyan, ijiroro Roundtable, Apejọ STI

Publications wo gbogbo

jẹ
10 July 2024

Iroyin Iroyin 2023

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Iroyin Ọdọọdun 2023
jẹ
19 February 2024

Idabobo Imọ-jinlẹ ni Awọn akoko idaamu

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Idabobo Imọ-jinlẹ ni Awọn akoko Idaamu
jẹ
07 November 2023

Aipe Contextualization: Igbẹkẹle Igbẹkẹle ni Imọ-jinlẹ fun Eto-ọrọ Ilọpo pupọ

Kọ ẹkọ diẹ si Kọ ẹkọ diẹ sii nipa Aipe Itumọ Itumọ: Igbẹkẹle Igbẹkẹle ni Imọ-jinlẹ fun Ilana Ilọpo pupọ

Forukọsilẹ si awọn iwe iroyin wa

Alabapin si ISC oṣooṣu lati gba awọn imudojuiwọn bọtini lati ISC ati agbegbe ijinle sayensi gbooro, ati ṣayẹwo awọn iwe iroyin wa diẹ sii lori Imọ-jinlẹ Ṣii, United Nations, ati diẹ sii.

igbi