Awọn ifọwọ erogba adayeba ti aye n de awọn opin to ṣe pataki, gbigba awọn itujade diẹ sii ju ti a reti lọ bi ewadun ti iyipada oju-ọjọ ti dinku agbara wọn.
Iseda-orisun erogba ise agbese ni o wa tun ni ewu; Iyipada oju-ọjọ n ṣe idiwọ igbẹkẹle igba pipẹ wọn ati agbara ibi ipamọ, ati botilẹjẹpe imuṣiṣẹ nla ti awọn yiyọ kuro jẹ pataki, o le ṣe aabo aabo ounjẹ ati ipinsiyeleyele. Ifilọlẹ niwaju COP 30, awọn onimo ijinlẹ sayensi kilo ninu ijabọ tuntun, pe awọn ibi-afẹde oju-ọjọ agbaye le dojuko awọn ifaseyin nla bayi.
Ti ṣe ifilọlẹ loni nipasẹ diẹ sii ju awọn onimọ-jinlẹ olokiki agbaye 70 lati awọn orilẹ-ede 21, Awọn Imọye Tuntun 10 Ọdọọdun ni Imọ-jinlẹ Afefe (10 titun ìjìnlẹ òye) Ìròyìn fi hàn pé ilẹ̀ tí kò lágbára, ní pàtàkì igbó àti ilẹ̀ ní Àríwá Ìpínlẹ̀ Àpapọ̀, ń halẹ̀ mọ́ àwọn àsọtẹ́lẹ̀ ìtújáde òde òní nígbà tí ó ń mú kí ìmóoru àgbáyé pọ̀ sí i. Paapaa okun, iṣimi pataki miiran fun erogba ati ooru, ti n rọ diẹ sii ti erogba oloro, lakoko ti o pọ sii loorekoore ati gbigbona igbona omi ti npa awọn eto ilolupo ati awọn igbe aye ti etikun run.
Botilẹjẹpe yiyọkuro erogba oloro oloye n funni ni ojutu kan lati daabobo ati faagun awọn ifọwọ erogba, ijabọ naa ṣe afihan pe imuṣiṣẹ nla ti awọn yiyọkuro ti o da lori iseda le wa ni idiyele si aabo ounjẹ ati ipinsiyeleyele, bi awọn iṣẹ akanṣe wọnyi ti njijadu pẹlu mejeeji fun aaye ilẹ. Ijabọ naa tẹnumọ pe awọn ireti fun yiyọ erogba ti o da lori iseda ti kọja ohun ti awọn iṣẹ akanṣe lọwọlọwọ ati awọn ifọwọ adayeba le ṣe jiṣẹ. Gẹgẹbi awọn onimọ-jinlẹ “aramada”, tabi ti o da lori imọ-ẹrọ, awọn yiyọ kuro ni a nilo daradara lẹgbẹẹ awọn gige itujade ti o jinlẹ lati tọ ipa-ọna naa.
Ijabọ naa tun rii pe awọn ọja kirẹditi erogba atinuwa, ninu eyiti awọn iṣẹ akanṣe yiyọkuro erogba le ṣiṣẹ, jẹ ipinnu bi ojutu miiran ti o pọju, ṣugbọn farada awọn ọran igbẹkẹle ti nlọ lọwọ ati nilo awọn ipilẹ ti o lagbara ati awọn iṣedede ọja lati rii daju iduroṣinṣin.
A ti gbarale awọn igbo ati awọn ile fun igba pipẹ lati sọ idoti erogba wa laiparuwo - ṣugbọn agbara wọn n dinku. Iyẹn tumọ si pe a le ṣe aibikita aafo itujade lọwọlọwọ bii iyara ti imorusi ọjọ iwaju.
Sabine Fuss, oludari ẹka ni Ile-ẹkọ Potsdam fun Iwadi Ipa Oju-ọjọ ati ọmọ ẹgbẹ igbimọ olootu ijabọ naa.
Ipilẹṣẹ apapọ ti Earth Future, Ajumọṣe Aye, ati Eto Iwadi Oju-ọjọ Agbaye, Ijabọ Awọn Imọye Tuntun 10 n ṣalaye awọn ilọsiwaju tuntun ninu imọ-jinlẹ oju-ọjọ lati awọn oṣu 18 sẹhin sinu awọn oye ṣoki mẹwa mẹwa, ṣiṣe bi orisun igbẹkẹle fun awọn oluṣe imulo. O wa bi awọn oludunadura ṣe murasilẹ fun COP30, akoko pataki ni ọdun 10 lẹhin Adehun Paris ati larin igbi tuntun ti awọn ibi-afẹde oju-ọjọ imudojuiwọn lati awọn orilẹ-ede agbaye. Gẹgẹbi iyipo tuntun ti Awọn ipinfunni ipinnu ti Orilẹ-ede (NDCs) ti n farahan, ati ṣiyemeji oju-ọjọ, awọn orilẹ-ede ko le ni anfani lati tẹsiwaju igbero lori alaye ti igba atijọ.
Awọn idunadura oju-ọjọ gbọdọ jẹ itọsọna nipasẹ imọ-jinlẹ, ati awọn Imọye Tuntun 10 pese akopọ ti o dara julọ ti awọn imudojuiwọn tuntun ni imọ-jinlẹ oju-ọjọ. Awọn oye wọnyi pese ẹri ti o lagbara pe a wa ni ipo iyara oju-ọjọ, eyiti o tumọ si pe COP30 gbọdọ jẹ COP ti imuse - a ko le ni awọn ileri tuntun laisi ifijiṣẹ. Idojukọ fun awọn oluṣe imulo gbọdọ wa lori gige awọn itujade ni ipinnu, aabo ati mimu-pada sipo iseda, ati okun awọn eto ti o ṣeduro wa.
Johan Rockström, alaga ti Ajumọṣe Earth ati ọmọ ẹgbẹ ti igbimọ olootu ijabọ naa.
Awọn oye miiran ti ijabọ naa ṣe ayẹwo awọn nkan ti n ṣe idasi si igbona igbasilẹ ti ọdun 2023 ati 2024, pẹlu igbona pupọ ti n gbe titẹ ailopin sori awọn orisun omi tutu, ilera eniyan ati awọn igbe aye. Iwadi tuntun ti a ṣajọpọ ninu ijabọ naa ṣafihan bi awọn iwọn otutu ti nyara ti n dinku awọn ipele omi inu ile, pataki ni ọpọlọpọ awọn agbegbe fun ogbin. Ìyípadà ojú ọjọ́ tún ń mú kí àwọn àrùn tí ẹ̀fọn ń fà bí ibà dengue ṣe ń tàn kálẹ̀, níwọ̀n bí ìwọ̀ntúnwọ̀nsì tó ga jù lọ ṣe ń gbòòrò sí i tí kòkòrò náà ń gbé.
Lẹhin ti njẹri ibesile dengue agbaye ti o tobi julọ ni igbasilẹ ni ọdun to kọja, awọn eto ilera wa labẹ igara nla. Awọn awari ti a ṣajọpọ ninu 10 Awọn Irohin Tuntun Ijabọ jẹ olurannileti ti o daju pe ko si ẹnikan ti o ni ajesara si awọn ipa ti iyipada oju-ọjọ - awọn abajade rẹ jẹ agbaye, asopọ, ati tẹlẹ ni ẹnu-ọna wa.
Kristie Ebi, ọjọgbọn ilera agbaye ni University of Washington ati ọmọ ẹgbẹ ti igbimọ olootu ijabọ naa.
Ni afikun si ilera eniyan, ijabọ naa tun ṣalaye bi aapọn ooru ṣe n ṣe idinku idinku didasilẹ ni iṣelọpọ iṣẹ, ni ipa awọn owo-wiwọle ati yori si aisedeede eto-ọrọ ti o gbooro. Fun apẹẹrẹ, o kan 1 ° C ti imorusi ni a nireti lati ṣafihan diẹ sii ju awọn eniyan miliọnu 800 ni awọn agbegbe otutu si awọn ipele ailewu ti aapọn ooru, ti o le dinku awọn wakati iṣẹ wọn bii 50%.
Ni ipari, ijabọ ti ọdun yii fihan pe o fẹrẹ jẹ gbogbo eewu oju-ọjọ pataki lati inu idi kan - ikuna lati ge awọn itujade ni iyara ati iwọn ti o nilo. Gbẹkẹle iseda ati awọn ọja nikan kii yoo yanju aawọ naa. Awọn iwọn otutu fifọ igbasilẹ ni ọdun 2023 ati 2024, imudara imorusi okun, ati igara ti ndagba lori awọn eto ilolupo ati awọn awujọ jẹ gbogbo awọn ami aisan ti iṣe idaduro. Ifiranṣẹ fun COP30 ko ni idaniloju: imọ-jinlẹ jẹ kedere, awọn solusan ati awọn idiwọn ti mọ, ati pe bayi ni akoko lati firanṣẹ.
Nipa Earth ojo iwajuIlẹ-aye iwaju jẹ nẹtiwọọki agbaye ti awọn oniwadi ti ndagba ati sisọpọ imọ lati ṣe atilẹyin awọn iyipada si imuduro. Pẹlu idojukọ to lagbara lori awọn ọna ti o da lori awọn ọna ṣiṣe, Iwa-iwaju Earth n wa lati jinlẹ ni oye wa ti awọn eto Aye ti o nipọn ati awọn agbara eniyan kọja awọn ipele oriṣiriṣi ati lo oye yii lati ṣe atilẹyin awọn ilana ati awọn ilana ti o da lori ẹri fun idagbasoke alagbero.
Nipa Ajumọṣe Earth: Ajumọṣe Earth jẹ ajọṣepọ agbaye ti awọn ọmọ ẹgbẹ ti igbekalẹ ati awọn ọmọ ẹgbẹ kọọkan, ti o ṣiṣẹ papọ lati dahun si awọn ọran bii iyipada oju-ọjọ, idinku awọn ohun elo adayeba, ibajẹ ilẹ, aito omi, ati aabo ounjẹ. Lakoko ti o n koju awọn iṣoro ti o wa tẹlẹ ati awọn ti n yọ jade ti a ṣẹda nipasẹ lilo awọn orisun kọja agbara aye wa, Ajumọṣe Earth ṣe iwadii bii awọn iṣoro ṣe le ni ifojusọna ati yago fun nipasẹ iṣe ilana ati isọdọtun.
Nipa Eto Iwadi Oju-ọjọ Agbaye (WCRP): Awọn ipoidojuko WCRP ati itọsọna iwadii oju-ọjọ kariaye lati dagbasoke, pin, ati lo imọ-imọ oju-ọjọ ti o ṣe alabapin si alafia awujọ. WCRP n ṣapejuwe awọn abala ti imọ-jinlẹ oju-ọjọ ti o tobi pupọ ati idiju pupọ lati koju nipasẹ orilẹ-ede kan, ibẹwẹ, tabi ibawi imọ-jinlẹ. Nipasẹ isọdọkan imọ-jinlẹ kariaye ati awọn ajọṣepọ aṣeyọri, WCRP ṣe iranlọwọ itọsọna ọna ni oye awọn ipilẹ ti eto oju-ọjọ ati ni ṣiṣe ipinnu awọn ibaraẹnisọrọ rẹ pẹlu awọn iṣe eniyan.
Ka diẹ sii nipa Awọn iṣẹ akanṣe imọ-jinlẹ tuntun mẹwa lati ṣe apẹrẹ awọn ọjọ iwaju alagbero kọja Esia 
Ka diẹ sii nipa Ṣe alabapin ninu Ọdun Pola Kariaye Karun Karun 
Ka diẹ sii nipa Ipe fun awọn ifunni, awọn yiyan ati awọn amoye oju-ọjọ: COP30, Brazil | ipari: 27 October 